Het jachthuisje en de ijskelder

oude foto van het jachthuisje

De volgende anekdote werd mondeling overgeleverd:
Toen burggraaf Vilain XIIII het domein bewoonde, liet men het uitschijnen dat men in het park op wild geschoten had...
Niets was echter minder waar: de dieren waren geschoten in Ter Kameren Bos en naar het jachthuisje in het park gebracht...

foto augustus 2003

De ijskelder: een vergeten wonder ...
Nu kunnen wij vlees verschillende maanden bewaren door het in te vriezen.
Tweehonderd jaar geleden was er echter nog geen sprake van dit hoogtechnologisch apparaat.
Om toch tijdens warmere periodes van het jaar, drank en etenswaren te koelen, gebruikte men ijs uit de ijskelder.

De ijskelder vervulde een belangrijke functie voor de adellijke bewoners van het kasteel Vilain XIIII. In een heuvel, vlakbij de vijver was een soort kelder gemetseld. Daarin bewaarde men tijdens de winter het opgehaalde natuurijs.
Tijdens de zomermaanden gebruikten de keukenbedienden dan dit ijs om drank en etenswaren te koelen of te bewaren.

de 'grote Grot'

Na de oorlog 1940-45  verbouwde de congregatie de ijskelder tot Mariagrot  als bedanking voor bescherming tijdens de oorlogsjaren.
In deze grot kan men Eucharistie vieren.

vijver en zicht op klooster (oude fotokaart)

De locatie van de ijskelder was goed uitgekiend:
  • gemetseld in een lichte heuvel waardoor de afwatering van het gesmolten ijswater naar een lager gelegen vijver vlot kon verlopen
  • een bosrijke omgeving om tijdens de zomerperiode de nodige bescherming te bieden tegen zonnestralen
  • een gemetselde overkoepeling, zorgde voor extra koeling
  • de ingang bevond zich in het Noorden en had door twee deuren, zo ontstond een soort 'sas'
  • het metselwerk had een conische structuur
  • een vijver in de nabijheid zorgde voor het nodige ijs bij vriesweer - dit ijs moest dan in verplaatsbare blokken met bijlen uitgekapt worden en gestapeld in de ijskelder (onderaan, tussenin en bovenop de blokken legde men stro of takken)

    De bouw van een ijskelder met bijbehorend watercomplex was enkel weggelegd voor de meest kapitaalkrachtige leden van de toenmalige rurale maatschappij!

 

Bronnen:
 'IJskelders, koeltechnieken van weleer'  A.W. Reinink en J.G. Vermeulen
 Fotoarchief zusters Apostolinnen